75. rocznica powstania batalionów żołnierzy-górników
Uroczystości poświęcone 75. rocznicy powstania batalionów żołnierzy-górników odbyły się w niedzielę 20 października w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Po mszy św. z udziałem władz miejskich i powiatowych, służb mundurowych, rodzin żołnierzy-górników, mieszkańców oraz pocztu sztandarowego 1. lęborskiego batalionu zmechanizowanego im. gen. Jerzego Jastrzębskiego złożono kwiaty pod tablicą poświęconą pamięci żołnierzy-górników, którzy w okresie powojennym w ramach tzw. zastępczej służby wojskowej wcielani byli do batalionów pracy w kopalniach węgla kamiennego, rud uranu i kamieniołomach.
Krzysztof Król, zastępca burmistrza Lęborka w krótkim przemówieniu przypomniał historię tablicy pamiątkowej. Inicjatorem lęborskich obchodów był w 2007 roku nieżyjący już Bernard Neumeuller ze Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników. W uroczystości wraz z rodziną brała udział wdowa Helena Neumeuller, której Krzysztof Król podziękował za przybycie, pamięć i cenną inicjatywę sprzed laty.
W latach 1949-59 około 200 tys. młodych mężczyzn uznanych za „element niepewny politycznie" trafiło do przymusowej pracy w ciężkich, niebezpiecznych warunkach. Szacuje się, że co najmniej 1000 żołnierzy górników zginęło podczas wykonywania pracy, a kilka tysięcy utraciło zdrowie.
Tragiczna historia tych ludzi przez lata skazana była na zapomnienie. Dopiero po 1989 roku zaistniały w Polsce warunki do ujawnienia wielu tzw. białych plam w najnowszej, powojennej historii kraju. Pojawiły się pierwsze publikacje o batalionach pracy i żołnierzach-górnikach.
Dziś Ci, którzy żyją, starają się upowszechniać wiedzę i pamięć o tamtych czasach, o losach swoich i kolegów, którzy zginęli w pracy lub nie doczekali zmian w Polsce. Skupieni w Związku Represjonowanych Żołnierzy-Górników, starają się dokumentować informacje i dane dotyczące tamtych, tragicznych czasów i wydarzeń oraz upamiętniać tę szczególną formację żołnierską m.in. poprzez pamiątkowe tablice, jak w Lęborku.
W Lęborku i powiecie lęborskim żyje jeszcze kilkunastu członków Związku Represjonowanych Żołnierzy-Górników.
